روش های جراحی آب مروارید یا کاتاراکت
آب مروارید مشکلی است که با افزایش سن به مرور زمان خود را نشان خواهد داد. این بیماری باعث کدر شدن عدسی روی شبکیه می شود که در اثر آن چشم دیگر نمی تواند تصاویر را به صورت واضح ببیند. درمان این مشکل باید با روش عمل جراحی آب مروارید انجام شود. این عمل با هدف برداشتن عدسی کدر و جایگزینی یک عدسی مصنوعی (لنز) انجام می شود که می تواند در سه روش اصلی انجام شود. در ادامه برای معرفی بیشتر با این روش ها و مشکل آب مروارید، با ما همراه باشید.
روش فیکو – Phacoemulsification
برای انجام عمل جراحی آب مروارید معمولا از روش «فیکو امولسیفیکاسیون» استفاده می‌شود. در این روش از امواج اولتراسوند برای خرد کردن عدسی استفاده می‌شود. وسیله‌ای که برای خرد کردن عدسی در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد ضخامت کمی دارد و از طریق یک برش حدوداً ۳ میلی‌متر وارد چشم می‌شود. از آن‌جایی که این برش بسیار کوچک است معمولاً نیازی به بخیه ندارد و خود به خودترمیم می‌شود. پس از خارج کردن عدسی کدر شده، یک عدسی مصنوعی شفاف تا شده، از طریق همان برش کوچک وارد چشم می‌شود. در داخل چشم عدسی باز می‌شود و عدسی در محل مناسب در داخل چشم ثابت می‌شود. این عمل به طور معمول حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.
فیکو امولسیفیکیشن (عمل جراحی آب مروارید) رایج‌ترین نوع روش جراحی برای از بین بردن آب مروارید است که امروزه انجام می‌شود. در این روش از یک دستگاه اولتراسونیک با سرعت بسیار زیاد استفاده می‌شود و امواج از طریق یک برش بسیار ریز وارد چشم می‌شود. این دستگاه امواج فراصوت را به عدسی وارد کرده و آن نرم و به دقت تجزیه می‌کند و اجازه میدهد تا عدسی با مکش خارج شود.
سپس جراح عدسی مصنوعی را وارد چشم می‌کند. بسته به نوع برش ایجاد شده، ممکن است برای بستن زخم فقط به یک بخیه نیاز باشد (یا اصلاً نیاز نباشد). این روش درمانی آب مروارید نیز “جراحی آب مروارید برش کوچک” نامیده می‌شود.
تعریف دیگر
این روش phacoemulsification یا phaco نامیده می شود که می تواند با برش های کوچکتر از تکنیک های قبلی جراحی برای حذف آب مروارید انجام شود ، این روش باعث بهبودی و کاهش عوارض جراحی آب مروارید مانند از بین رفتن شبکیه میگردد . پس از اینکه همه ی بقایای لنز ابری از چشم برداشته شد، جراح یک لنز داخل چشم ایجاد می کندو آن را به طور ایمن در پشت عنبیه و مردمک قرار می دهد (در موارد خاص ، ممکن است یک IOL در مقابل عنبیه و مردمک قرار گیرد، اما این روش کمتر رایج میباشد). جراح پس از حذف آب مروارید و کاشت IOL ، یک سپر محافظ روی چشم قرار میدهد تا مراحل اولیه عمل جراحی آب مروارید محافظت شود.
عمل جراحی آب مروارید با جراحی خارج کپسولی
در برخی موارد آب مروارید یا کاتاراکت آن‌قدر رسیده است که نمی‌توان عدسی سفت شده را با امواج اولتراسوند خرد کرد. در این‌گونه موارد از تکنیک جراحی کاتاراکت به روش «خارج کپسولی» استفاده می‌شود. در این روش عدسی کدر شده به صورت درسته از کپسول خود خارج شده، از چشم بیرون آورده می‌شود. برای این روش لازم است از برش‌های بزرگتر (بین ۶ تا ۱۰ میلی‌متر) استفاده کرد و لازم است محل برش نیز با بخیه‌های ظریف‌ترمیم گردد. از این رو دوره نقاهت بیماران کمی طولانی‌تر از روش فیکوامولسیفیکاسیون است.
عمل جراحی آب مروارید به روش فیکو یا عدسی داخل چشمی
در عمل جراحی آب مروارید به روش «فیکو» عدسی داخل چشمی به صورت تاشو بوده و از طریق منفذ کوچک ایجاد شده به داخل چشم فرستاده می‌شود. این عدسی در مجاورت کپسول خلفی باز شده و اندازه اپتیک آن به ۶ میلی‌متر می‌رسد و به وسیله بازوهای کناری که به آنها haptic گفته می‌شود در داخل کپسول، محکم قرار می‌گیرد. معمولاً برای ثابت نگاه داشتن عدسی‌ها در داخل چشم احتیاجی به بخیه وجود ندارد و پس از آن بیمار برای ۱ ساعت تحت مراقبت بوده و سپس می‌تواند به منزل رود.
این جراحی در شرایط فعلی و با پیشرفت تکنیک‌های جراحی یک عمل سرپایی است و احتیاج به هیچ آمادگی خاصی نیست، اگرچه انجام یک سری آزمایشات روتین و مشاوره قلب و عروق قبل از آن الزامی است. برای عمل جراحی فیکو، اغلب از بیماران خواسته می‌شود که ۱ ساعت قبل از جراحی در بیمارستان حاضر شوند. قبل از جراحی از قطره‌های چشمی برای بازکردن کامل مردمک استفاده می‌شود.
كاشت انواع لنزهاي تاشوي داخل چشمي به دنبال انجام فيكو و فيكو ليزر:
لنز تك‌كانونی (مونوفوكال) :
لنز چند کانونی(مولتي‌فوكال) : لنزهاي چندكانوني، باعث تمركز هم‌زمان نور از فاصلهء دور و نزديك مي‌‌شوند، بنابراين وابستگي افراد به عينك و يا لنزهاي تماسي را كاهش مي‌دهند. در حال حاضر دو نوع رفراكتيو و دفراكتيو اين لنزها وجود دارد كه هر يك داراي مزايا و معايب خاص خود هستند. در صورت استفاده از لنزهاي Refractive ديد دور و ديد متوسط عالي بوده و ديد نزديك نيز قابل‌‌قبول مي‌‌باشد اما ممكن است كه فرد براي ديدن جزئيات مشكل داشته باشد. در صورت استفاده از لنزهاي Diffractive ديد نزديك (ديد مطالعه) خوب بوده و ديد دور نيز خوب است اما ممكن است كه ديد متوسط دچار اشكال باشد. مثلاً ممكن است لازم باشد كه فرد فاصله خود با كامپيوتر را كم كرده و يا اندازه فونت‌‌ها را افزايش دهد. همين‌طور ممكن است بعضي از افراد در شب هاله‌هاي نوراني در اطراف منبع نور ببيند.
لنزهاي تطابقي (Accommodative) :
عدسي چشم انسان به‌طور طبيعي براي ديد نزديك واضح و شفاف تطابق مييابد، فرآيندي كه با افزايش سن و كاهش قدرت انعطا‌ف‌پذيري عدسي به‌تدريج كاهش مييابد. لنزهاي تطابقي نيز از موادي ساخته شده‌اند كه سعي مي‌كنند مانند عدسي طبيعي انسان قدرت تطابق داشته باشند اگرچه تطابق ايجاد شده توسط اين لنزها كمتر از ميزان مورد نياز انسان است.
میزان بهبود دید بیمار مبتلا به آب مروارید و رضایت آنان پس از عمل جراحی آب مروارید بسیار بالاست و به همین دلیل عمل آب مروارید یکی از پر طرفدارترین و رایج ترین جراحی های چشمی است که بیماران برای انجام آن به بیماراستانها و مراکز چشم پزشکی مراجعه می نمایند.
